In dit stuk geen analyse van de wedstrijd in termen van winst en verlies. een verklaring waarin duidelijk is waarom een team wint of verliest. Ik geef met deze column mijn verwondering, interesses, maar vooral mijn kijk op basketbal weer. Dat is soms een speelwijze, een verdedigingsvorm, of een specifieke speler of rol van een speler. Altijd vanuit het idee dat basketbal een prachtige sport is, en dat los van scores, rebounds en turnovers er nog veel meer moois op een basketbalveld te bewonderen is.
Afgelopen zaterdag speelde Leiden tegen Groningen. Na de Supercup opnieuw een wedstrijd die de verhoudingen tussen de verschillende teams wat duidelijker maakt. Veel zegt het nog niet, want (vrijwel) alle teams hebben nog tijd nodig om hun identiteit te ontwikkelen, hun krachten echt te bundelen en goed te gaan samenwerken. Een team wordt gevormd door moeilijke periodes – die nog moeten komen – zo aan het begin van de competitie ligt eigenlijk alles open.
Wat bij het bekijken van de wedstrijd direct opvalt, is dat het tempo op het veld door 1 team bepaald wordt. Het tempo varieert, er worden fastbreaks gelopen, er worden halfcourt aanvallen gespeeld, maar Leiden heeft bij dit alles de wedstrijd onder controle. En het controleren van een wedstrijd kan op 2 manieren, via de rebound en via het tempo. Dat tempo kan worden opgeschroefd of worden vertraagd. Het is duidelijk aan het eind van wedstrijden waarbij het team dat achterstaat, probeert om opportunistisch en vaak dus snel te scoren en het team dat een voorsprong heeft, probeert om lange aanvallen te spelen, waarbij de 24 secondenklok helemaal wordt gebruikt. Dat is logisch, omdat snelle aanvallen ervoor zorgen dat je meer kansen creëert om te scoren. Een team dat voorstaat wil dat niet, en vertraagt daarom. Maar wedstrijdtempo (of de strijd wie dat tempo bepaalt) is er vanaf de start van de wedstrijd. Als een team in haar eigen tempo speelt, speelt het comfortabel. Er zal efficiënter gespeeld worden, een team maakt minder fouten.
Hieronder wat beelden om duidelijk te maken hoe Leiden het tempo kon dicteren:
please install flash
Bij de beelden heb ik me geconcentreerd op balbezit van Groningen na een score of vrije worpsituatie. Leiden pakt Groningen steeds vanaf de vrije worplijn op – een driekwart veld press – waarbij ze Groningen proberen vroeg onder druk te zetten. Presses kan je op (grofweg) op 2 manieren spelen. Je speelt een agressieve press om de bal te veroveren, soms met trap, soms zonder of je kan – zoals Leiden dat deze wedstrijd deed – een press spelen om tijd van de schotklok af te halen (een containing press). Het wordt vaak gedaan om de zone verdediging (2-3) effectiever te maken. Groningen is vooral aan het zorgen dat het goed in de aanval komt en controle houdt over de bal. Het levert een aantal open 3-punters op, maar het is vooral de controle van het tempo waarmee Leiden controle over de wedstrijd heeft. Groningen speelt precies op het tempo waarmee Leiden succes denkt te hebben.
Pas naar het einde van het derde kwart, als Groningen via steals en rebounds veel meer fastbreaks gaan lopen en daardoor het tempo opschroeven, komen ze terug in de wedstrijd. Dit wordt gecreëerd door een felle(re) intensieve man-to-man verdediging.
please install flash
De controle die heel duidelijk bij Leiden lag, is nu voor geen van beide teams. Dat komt ook door een rommelige fase waarbij turnovers door aanvallende fouten, fouten in de rebound, een technische fout en een onsportieve fout worden gefloten. Wedstrijdtempo is een middel om een wedstrijd naar de hand te zetten, maar soms zijn er hogere machten aan het werk.