
Nu de DBL is opgedeeld in 2 poules en de rust is weergekeerd, ga ik de komende weken tot de play-offs een korte analyse maken van de overgebleven teams in de Elite A. De teams hebben nu ruim 10 wedstrijden gespeeld in (ongeveer) dezelfde samenstelling en daarmee wordt ook wat duidelijker hoe er gespeeld wordt. Deze week kijk ik naar Feyenoord Basketbal gecoacht door Toon van Helfteren. Vooral ook omdat Rotterdam door Leon Kersten werd uitgeroepen tot “de beste ploeg van het moment” in de eredivisie. Dan is mijn interesse gewekt. De wedstrijd tegen Heroes Den Bosch van afgelopen woensdag is niet in deze analyse meegenomen.
Algemeen
De teams in de bovenste helft van de competitie (Elite A) ontlopen elkaar niet heel veel. Zeker als je de wedstrijden onderling bekijkt en daar wat statistieken naast legt, dan ligt het allemaal dichtbij elkaar. De keuze om in 2 verschillende poules met elkaar te gaan spelen, is daarmee ook een goede keus geweest. Vervelend voor Nijmegen en Weert (beiden Elite B), maar voor de teams in de Elite A is dit veel uitdagender en een uitstekende voorbereiding op de play-offs. Een poule waarin wel verschillen zijn, maar voor de winst elke wedstrijd moet worden gestreden.
Rotterdam hoort bij de 3 best verdedigende teams (Zwolle en Groningen zijn 1 en 2) en bij de 3 minst efficiënte teams in de aanval (samen met Den Bosch en Zwolle). De gemiddelde efficiency in de Elite A poule is 106 (na 6 gespeelde wedstrijden) en Rotterdam scoort 103 verdedigende efficiency en 103 aanvallende efficiency. Die toppositie in de verdediging wordt mede opgebouwd door een nummer 1 positie in verdedigende rebounds (77%) wat ervoor zorgt dat tegenstanders weinig extra schoten krijgen vanuit aanvallende rebounds en Rotterdam heeft het laagste 3FG% tegen.
Aanval
De aanvallende efficiency ligt met 103 iets onder het gemiddelde van de Elite A. Die efficiency wordt een beetje gedrukt door het 3-punts percentage van 32% (gemiddeld schiet de Elite A driepunters tegen 37%), terwijl Rotterdam ook bij de teams staat die meer dan gemiddeld aantal 3-punters schiet. Wat de aanvallende efficiency verder nog drukt, is het turnover percentage van 17%. Alleen Den Helder heeft een hoger percentage.
Een goede aanval zorgt ervoor dat balbezit wordt omgezet in punten. En liefst zoveel mogelijk punten per schot. In de 6 wedstrijden die de Elite A teams nu onderling hebben gespeeld, is te analyseren welke teams dit goed doen. Dat is te zien aan de aanvallende rating die een team heeft, maar ook aan wat soort schoten er genomen wordt.

Bijna de helft van het aantal schotpogingen van het veld (FGA) wordt genomen dichtbij de basket (blauwe taartpunt). Een schot dat Rotterdam tegen 52% maakt. Verder is te zien dat lange 2-punters nauwelijks in het spel voorkomen (Mikalauskas staat soms met zijn voet op de 3-punt lijn) en dat zorgt er mede voor dat Feyenoord na Leiden het hoogste 2FG% heeft: 56%.
Spelers
Feyenoord heeft een interessante team samengesteld. En dat alles met een beperkt budget. Traditioneel met een paar Nederlandse jongens uit de regio die met opgestroopte mouwen spelen en gericht aangetrokken imports die het team beter maken en waar die Nederlandse spelers op kunnen steunen.
Belangrijk voor Feyenoord is dat Jeroen van der List zijn beste seizoen speelt uit zijn carrière. Met 19 punten gemiddeld en 7,5 rebound per wedstrijd heeft hij zich sterk verbeterd ten opzichte van vorig seizoen toen hij op 11 punten gemiddeld uitkwam. Hij startte toen ook goed aan het seizoen, maar viel wat terug. Waar hij vroeger zichzelf parkeerde op de driepuntlijn, is zijn spel de afgelopen jaren gevarieerder geworden. Behalve post-ups, waarop hij vorig seizoen leunde zijn er ook veel Pick & Roll scores bijgekomen. Een belangrijk aandeel daarin hebben 2 nieuwe teamgenoten. Zowel Odane Kanda (hopelijk duurt zijn blessure niet lang) als Arunas Mikalaukas hebben een goed oog voor hem, als screener en passen de bal zonder aarzeling. Hieronder een paar voorbeelden.
De tweede speler die ik wil belichten is Arunas Mikalauskas. Vorig seizoen bij Aris Leeuwarden goed voor 12 punten per wedstrijd tegen een laag schotpercentage van 30%. Hij speelde wisselvallig, kwam terug van een blessure en mistte veel wedstrijden. Rotterdam heeft met hem een gewaagde gok genomen, die zich royaal uitbetaalt. Inmiddels staat Mikalauskas op 19 punten gemiddeld, heeft 6 rebounds en 4,5 assists per wedstrijd. Daarbij is hij een fouldrawer die 7x per wedstrijd naar de vrije worplijn gaat. Ook Mikalauskas heeft een andere rol ten opzichte van vorig jaar bij Aris. Daar speelde hij wel als ballhandler in Pick & Rolls, maar de meeste schoten die hij nam kwamen van catch & shoot situaties. Dit seizoen wordt hij veel gebruikt als Pick & Roll speler en komen slechts 10% van zijn schoten uit een catch & shoot situatie. In deze “nieuwe” rol is hij zeer effectief: hij schiet bijna 1.8 punten per schot vanuit deze situatie. Daarnaast ziet hij de open man vanuit deze situatie zoals het filmpje van vd List liet zien. Hieronder een paar voorbeelden van zijn schieten uit PR.
Tot slot heeft Feyenoord op de #4 positie Juan Davis jr. in de selectie. Ook dit is een interessante ‘aankoop’. Hij speelde 2 seizoenen in Finland, kreeg vorig seizoen niet heel veel minuten en hij schoot zijn driepunters tegen 20%. Zijn eerste seizoen in Finland speelde hij veel meer minuten en schoot ook veel beter. Die versie heeft Rotterdam nu gelukkig terug. Davis scoort 15 punten gemiddeld en schiet zijn driepunters tegen 42% (het beste uit zijn carrière). Daarnaast pakt hij 8,5 rebound per wedstrijd waarmee hij bij de beste rebounders in de Elite A hoort. Hij zorgt voor goede spacing op het veld en ‘stretcht’ zo de verdediging.
Verdediging
De coach van Feyenoord, Toon van Helfteren, heeft een naam hoog te houden als verdedigende coach en ook nu hoort Rotterdam bij de best verdedigende teams. Zwolle en Groningen doen het beter, maar de verschillen zijn klein. Van de 6 wedstrijden die Feyenoord tegen de andere Elite A teams speelde, werden 3 wedstrijden beslist door 1 balbezit. Uit tegen Den Bosch (-2), thuis tegen Leiden (-3) en thuis tegen Zwolle (+1).
Wat opvalt is dat de inside verdediging zeer solide is. Hier geeft van Helfteren het vertrouwen dat post spelers van de tegenstander 1-tegen-1 verdedigd kunnen worden. En dat gaat goed. Ze dwingen opvallend veel turnovers af. Zowel van der List als Davis Jr. zijn hier zeer solide en zorgen ervoor dat Rotterdam minder dan 1 punt per balbezit tegen krijgen in ‘defensive post play’. Hieronder een aantal voorbeelden:
Eerder schreef ik dat Rotterdam het een-na-laagste 3-punts percentage tegen krijgt van alle teams in de Elite A en dat ze het best reboundende team zijn in de poule. Bestudering van de 3-punters die Rotterdam tegen krijgt, is er iets opvallends. Een wetmatigheid in de verdediging is, dat een open schot meer kans heeft om erin te gaan. Maar Feyenoord spot met deze wet: ongeveer 1/3 van alle driepunters die tegenstanders nemen zijn ‘uncontested’ en daarvan maakt de tegenstander er maar 27%. Neem Den Bosch waar tegenstanders 52% van hun open schoten maken, of Leiden waar tegenstanders 47% van hun schoten maken. Een interessant gegeven, vooral omdat bij bestudering van de beelden ook erkende 3-punt schutters als Lapornik (DB), Potts (LEI) en Joseph (ZWO) hun open schoten missen. We noemen het maar ‘het Toon van Helfteren-effect’.
Tot slot
Feyenoord Rotterdam is een heel solide team dat geen gekke dingen doet. Dat is een compliment: Er zijn veel teams die zichzelf verslaan en daar heeft Rotterdam geen last van. Je verslaat jezelf om spelers iets teveel met zichzelf bezig zijn, er aarzeling zit in de passing, doordat spelers dingen gaan proberen in het veld, niet naar hun kracht spelen of afspraken niet nakomen. Zoals gezegd daar heeft Feyenoord geen last van. De import spelers hebben allemaal een goed seizoen (hopelijk herstelt Kanda snel) en de Nederlandse jongens als Bruining, Stolk en De Pree spelen hard en doen wat ze moeten doen. En dat is behalve goede jongens selecteren, ook coaching. Rotterdam speelt naar de mogelijkheden die ze hebben, ze spelen met een goede intensiteit en knokken voor elkaar. Daarbovenop komt een goed seizoen van Jeroen van der List en daarmee is Feyenoord voor ieder team een lastige tegenstander. Hopelijk wordt de bank snel wat breder, want in een serie met veel wedstrijden in korte tijd, zal dat nodig zijn om van de kwaliteit van de basisspelers te kunnen blijven genieten.