Zorg en Zekerheid Leiden staat bovenaan in de Elite A en met nog 1 wedstrijd te gaan, strijden ze met Heroes Den Bosch voor de 1e plaats in de rangschikking die recht geeft op thuisvoordeel in alle ronden van de Play-Offs.
Inmiddels hebben de Elite A teams onderling 14 wedstrijdronden gespeeld. ZZ Leiden heeft daarvan 4 wedstrijden verloren (in mijn alternatieve ranking tellen alleen de wedstrijden in de reguliere competitie tegen Elite A teams mee).
Algemeen
Eerst maar even die alternatieve stand erbij gepakt. Die ziet er als volgt uit:
Een mooi winstpercentage van dik 70% en opvallend is het aantal duels dat Leiden wint met 5 of minder punten verschil. Die 5 punten vormen een magische grens in basketbal omdat het gaat over een “2-possession” game. Met 2x balbezit is deze marge goed te maken, een heel klein verschil in 40 minuten basketbal, waar beide teams tussen de 70 en 80 keer balbezit hebben. Leiden doet het in deze categorie dus goed met 4 gewonnen duels en 1 verloren.
Rotterdam heeft met de andere kant van deze medaille te maken: 1 wedstrijd gewonnen en 5 verloren. Twee van deze 5 waren tegen Leiden. Het geeft maar weer aan hoe dicht alles op elkaar zit.
Verdediging
Met een verdedigende efficiency van 110 (waar het gemiddelde van de DBL Elite A 108 is) hoort Leiden niet bij de top in deze categorie. Maar alleen dit vermelden zou scorebord journalistiek zijn. Als ik verder inzoom op de verdedigende statistieken, dan wordt nog iets duidelijker.
In de 10 wedstrijden die Leiden wint hebben ze een rating van 120 aanvallend en 106 verdedigend. In de 4 wedstrijden die ze verliezen hebben ze een aanvallende rating van 108 en een 122 verdedigende rating. Dat is een groot verschil, maar ook te verklaren.
Want nog verder ingezoomd blijkt dat Leiden het vooral verdedigend lastig heeft tegen Zwolle en Den Bosch. Niet toevallig ook de teams waar ze wedstrijden van hebben verloren. Tegen deze 2 tegenstanders zijn de ratings (111 aanvallend, 121 verdedigend) anders dan tegen de andere 3 Elite A tegenstanders (120 aanvallend, 104 verdedigend). Met die laatste cijfers hoort Leiden ineens bij de best verdedigende teams (2e na Groningen).
ZZ Leiden krijgt vrij veel ‘paint-points” tegen. Het gebied rondom de basket waar over het algemeen het hoogste schotpercentage 2-punters wordt genomen. In 14 wedstrijden krijgen ze hier 544 punten (tegen 53%) tegen en de tegenstanders van Leiden nemen ook meer dan de helft van de schoten vanaf deze schotlocatie. Daarnaast krijgt Leiden ook het hoogste 3-punts percentage tegen. Het verklaart de hoge verdedigende rating. Leiden krijgt veel schoten tegen in gebieden waar tegenstanders over het algemeen een hoog percentage schieten.
Daarentegen staat ZZ Leiden nummer 1 in het afdwingen van turnovers. Ze leiden de Elite A in steal percentage (13%). Al jaren blinkt Worthy de Jong op dit gebied uit, maar hij heeft nu hulp van Giddy Potts, Emanuel Nzekwesi en Marijn Ververs. Onderstaand filmpje een aantal fragmenten van Worthy de Jong. Zijn vermogen om een pass te anticiperen zijn een genot om te zien. Soms zit hij er wel eens naast, maar als het vaker lukt dan mislukt ben je Defensive Player of the Year.
Bij goed verdedigen hoort ook dat een tegenstander niet teveel 2e kansen in een aanval krijgt. Rebounds moeten worden bekeken in percentages van het aantal beschikbare gemiste ballen. En hier doet Leiden het ook minder dan gemiddeld. Gemiddeld pakken de Elite A teams 71% verdedigende rebounds. Met de 65% die Leiden pakt, hoort het bij de slechtst reboundende teams. In thuiswedstrijden doet Leiden het beter met 70% en ook de laatste wedstrijd tegen Donar haalden ze een 80% verdedigend reboundpercentage. Als straks in de play-offs de teams elkaar beter kennen, en daardoor moeilijker tot scoren komen, worden rebounds belangrijker. De punten uit aanvallende rebounds (2nd chance points) die Leiden nu tegen krijgt, vormen door de hoge aanvallende efficiency geen gevaar. Maar als straks de punten schaarser worden, vragen dit soort details meer aandacht.
Aanval
Zoals ik schreef in de alinea hiervoor is de aanval van Leiden van bijzonder hoog niveau. Eigenlijk van zo’n hoog niveau dat de verdediging zich ook wat (foutjes) kan permitteren. En de basis van een goede aanval is een goed schotpercentage. Hieronder een grafiek dat de schotpercentages van de teams in onderlinge wedstrijden laat zien:
Het schotpercentage is het (eind)resultaat van de schoten en andere keuzes die een team neemt. In eerdere analyses liet ik zien wat het gemiddelde schotpercentage van de teams in de Elite A van verschillende gebieden op het veld. En niet verwonderlijk neemt Leiden schoten die veel punten opleveren.
Zoals te zien in de rechter taartdiagram neemt Leiden weinig lange 2-punters. Iets meer als gemiddeld aantal midrange jumpers, maar vooral 82% van hun schoten komen vanachter de driepunt lijn en rondom de basket. In beide situaties is Leiden koploper wat schotpercentage betreft. Dichtbij de basket (restricted area) schieten ze 54% (1.08 punten per schot) en vanaf de driepuntlijn schiet Leiden 40% (1.20 punten per schot). Neem schoten die een grote kans op punten opleveren, vermijd schoten die niet zoveel punten opleveren en je hebt een efficiënte aanval!
Spelers
Schrijven over de aanval en de verdediging is schrijven over de spelers die het uitvoeren. Veel schoten in de restricted area – en die schoten maken tegen een hoog percentage – komt vooral op naam van Emanuel Nzekwesi. Hij neemt 30% van de Leidse productie in dit gebied en doet dat tegen 60% schotpercentage. Dat komt niet alleen van post-ups, maar ook door snel in transitie situaties te zijn (zie film) en aanvallende rebounds te pakken en te verzilveren. Hij staat in dit klassement 3e na Dahlman (Zwolle) en van der Mars (Den Bosch). Hieronder een filmpje met de variatie van schoten die Nzekwesi neemt en hem waarschijnlijk ook de MVP titel op zal leveren.
Deel van de schoten die Nzekwesi dichtbij de basket krijgt, worden gecreëerd door zijn teamgenoten Worthy de Jong en Marijn Ververs. Worthy was altijd een gevaarlijke speler in transitie en dat is hij nog steeds. Maar hij voegt steeds iets toe aan zijn game. Hij is de laatste seizoenen meer en constanter gaan schieten vanaf de driepuntslijn en dit seizoen heeft hij zijn assist gemiddelde naar 6 assists per game gebracht. Het aantal schoten dat hij neemt zijn iets naar beneden, maar deze toevoeging maakt hem weer wat completer als speler.
Naast Worthy de Jong en Nzekwesi heeft Leiden nog een aantal prima spelers. Vooral de ontwikkeling van Marijn Ververs is belangrijk. Hij speelde vorig seizoen ook al veel minuten, maar heeft dit seizoen zijn productie opgeschroefd. Hij neemt zijn schoten tegen een beter percentage en heeft meer assists. Een goede verdediger was hij daarvoor ook al, maar hij heeft duidelijk aan zelfvertrouwen gewonnen en helpt zijn team daar ontzettend mee. Opnieuw een bewijs dat jonge spelers een paar jaar (vaak 4) nodig hebben om een serieuze bijdrage te gaan leveren op eredivisie niveau.
Tot slot
ZZ Leiden heeft zichzelf onder leiding van Geert Hammink in een positie gebracht om het kampioenschap te winnen. Ten opzichte van vorige seizoenen hebben ze meer bijdragen vanaf de bank en zijn daarmee ook een serieuze play-off tegenstander voor een langere serie geworden.
Maar meest opvallende is de efficiëntie van de aanval. De aanval kan worden opgesplitst in ‘play-types’, een indeling naar welk soort schoten er worden genomen. Op dit moment (14 wedstrijden gespeeld) speelt Leiden zijn meest efficiënte aanvallen (dus de meeste punten per schot) het vaakst. Dat lijkt logisch, maar is het niet. Het is een combinatie van spelers die passen bij de speelstijl en een coach die weet wat hij wil met het team.
Heel interessant om dit te volgen in de play-offs als de teams die tegen elkaar staan, elkaar door en door kennen. Ze kennen elkaars kracht en zwakheden wat ook de schotpercentages zal beïnvloeden. Daarmee wordt het aantal keer balbezit belangrijker en dat maakt rebounds en de verdediging belangrijker. Kan Leiden dezelfde percentages blijven schieten of als dat niet zo is, uit een ander vaatje tappen om wedstrijden toch in haar voordeel te beslissen? Laat de play-offs maar komen!
